ЧЕСТО ПОСТАВУВАНИ ПРАШАЊА

Општо

• Што е инвестициски фонд?

  Инвестициски фонд се здружени парични средства наменети за инвестирање, прибрани од инвеститори преку јавен повик или приватна понуда, со кои за сметка на инвеститорите управува друштво за управување со фондови.

• Што е друштво за управување со инвестициски фондови?

  Друштвото за управување со инвестициски фондови е акционерско друштво со седиште во Република Северна Македонија, кое има добиено дозвола од Комисија за хартии од вредност за вршење на работи за основање и управување со инвестициски фондови.

• Како друштвото за управување со инвестициски фондови управува со средствата на инвестициските фондови?

  Друштвото за управување со инвестициски фондови управува со средствата на фондот во согласност со инвестициската политика на фондот, која внимателно ја избира соодветната инвестиција која има потенцијал за раст на пазарната вредност. Инвестициската политика на одреден фонд е детално опишана во Проспектот на фондот.

• Како се мери успешноста на работењето на инвестицискиот фонд?

  Критериум за успешноста на работењето на инвестицискиот фонд е приносот на фондот (зголемување на уделот на имотот на фондот) во споредба со benchmark (стандард или референтна вредност со која се прават различни споредби и претставува репер за успешноста на фондовите), кој е специфициран за секој фонд одделно во проспектот со вклучените правила на управување.

• Дали едно лице може да инвестира во повеќе фондови?

  Да.

• Дали правно лице може да инвестира во фондови?

  Да, инвеститори може да бидат компании, акционерски друштва, фондации, општини итн.

• Може ли да се инвестира за малолетно лице?

  Да, може да се уплаќаат средства во име на малолетно дете.

• Кои права му се гарантираат на сопственикот на удели?

  На сопственикот на удели во фондот му се гарантираат следниве права:
  – право на информираност;
  – право на дел од добивката на фондот;
  – право на продажба на уделите од фондот, односно обврска за откуп на удели од страна на Друштвото; и
  – право на исплата на дел од ликвидационата маса на фондот.

• Кој врши контрола и надзор над работењето на Друштвото за управување?

  Комисијата за хартии од вредност издава решение за дозвола за работење и ја надгледува работата на друштвото за управување и инвестициските фондови.

• Кој ги чува средствата на инвестицискиот фонд?

  Депозитарната банка ги чува средствата на инвестицискиот фонд и контролира дали инвестицискиот фонд располага со средствата на фондот во согласност со Законот за инвестициски фондови и со статутот на фондот.

• Што ќе се случи доколку дојде до ликвидација на Друштвото?

  Во случај кога Комисијата ќе донесе решение со кое ја одзема дозволата за работа на друштвото за управување и во случај на стечај или ликвидација на друштвото за управување, работите на управување со инвестициски фондови кои ги вршело ова друштво се пренесуваат на друго друштво за управување. Комисијата за хартии од вредност го врши изборот на друштвото за управување на кое ќе бидат пренесени работите на управување со инвестициските фондови.

• Може ли средствата од фондот "да пропаднат"?

  Средствата од фондот се вложуваат во различни финансиски инструменти. Теоретски, би можел да пропадне, ако во исто време сите издавачи на хартии од вредност (компании, државни институции, банки итн.), кои се во портфолиото на фондот “пропаднат”.

• Што се тоа удели?

  Удел во инвестициски фонд претставува сразмерен пресметковен дел од вкупната вредност од инвестицискиот фонд.

• Дали може уделите слободно да се пренесуваат?

  Уделите во отворените фондови не може слободно да се пренесуваат, освен по основ на наследство или договор за поклон.

• Како се пресметува цената на уделот на фондот?

  Цената на уделот се пресметува на дневна основа, согласно пазарната вредност на сите финансиски инструменти од портфолиото на фондот. Цените и бројот на уделите се изразуваат во четири децимални места.

• Каде се вложуваат средствата од инвеститорите?

  Секој фонд има различна инвестициска политика, која е пропишана во проспектот на секој фонд, каде се наведени видовите на финансиски инструменти во кои може да се вложат средствата на фондот и лимитите на поединечни инвестиции кои се специфични за секој одделно фонд.

• Кој одлучува околу тоа кои финансиски инструменти ќе бидат купени или продадени од фондот?

  Со имотот на фондот за сметка на сите инвеститори управуваат квалификувани професионалци во друштвото за управување, кои редовно го следат развојот на светските пазари на капитал, реагираат на промените и внимателно ги одбираат инвестициите, водејќи се од принципот на диверзификација (распределба) на ризикот и намалување на трошоците за тргување.

• Дали инвеститорите можат да влијаат врз одлуките околу тоа каде ќе бидат инвестирани средствата?

  Не.

• Каде можат да се најдат општи услови за работење на фондот?

  Проспектот на секој фонд е јавно објавен и ги содржи сите потребни информации, врз основа на кои потенцијалните вложувачи можат да донесат разумна одлука за вложување во Фондот.

• Кои трошоци се наплатуваат од инвеститорот?

  Надоместоци кои се наплатуваат од инвеститорот во Фондот се:

  • влезен надоместок кој се одбива од износот за уплата во моментот на продажба на уделите или
  • излезен надоместок кој се одбива од нето вредноста на имотот на отворениот фонд по удел во моемнтот на откупот, доколку не се исполнат условите за вложување.

• Кој врши ревизија на финансиските извештаи на фондот?

  Овластено правно лице кое врши ревизија на финансиските извештаи на фондовите е Друштво за ревизија РАСЕЛ БЕДФОРД АТАНАСОВСКИ ДООЕЛ Скопје.

• Како се распределува добивката од фондот?

  Приходите од инструментите во кои се вложени средствата на Фондот, како што се капитални добивки, позитивни курсни разлики, дивиденди и каматни приходи, нема да се исплатуваат, туку автоматски ќе бидат реинвестирани со цел да се зголеми цената на уделот во Фондот. Добивката на Фондот е содржана во нето вредноста на имотот на Фондот по удел, а сопствениците на удели правото на учество во добивката можат да го реализираат преку продажба на уделите односно откуп на уделите од страна на Друштвото за управување.

• Како Друштвото ги информира инвеститорите за нивните трансакции и состојбата во фондовите?

  Друштвото е должно да достави потврда за секоја уплата односно исплата од фондот, како и на барање на сопственикот на удели или нивни овластен застапник, која содржи информации за последната трансакција на инвеститорот и моментална состојба уделите на фондот кои се во нивна сопственост.

• Како Друштвото ги информира инвеститорите за работењето на фондот?

  Друштвото секој работен ден објавува на својата официјалната интернет страна информации за дневната цена, дневната промена на уделот и нето вредноста на поединечен фонд. На официјалната интернет страна е поставена и архивата на историските цени на уделите на фондовите.

• Зошто уплатите и исплатите од фондовите се извршуваат по непозната единица вредност?

  Денот на вреднување e денот за кој се пресметува нето вредноста на имотот на Фондот. Денот на вреднување (т-1) му претходи на денот на пресметка (т) во текот на кој што се пресметува нето вредноста на имотот на Фондот.